TÜKETİCİ KORUNMASI HAKKINDA
Kanun Numarası: 4077
Kabul Tarihi: 23/2/1995
Yayımlandığı R. Gazete:
Tarih: 8/3/1995 Sayı: 22221
Yayımlandığı Düstur: Tertip:
5 Cilt: 34
BİRİNCİ KISIM
Amaç, Kapsam, Tanımlar
Amaç Madde 1- Bu Kanunun
amacı, (...) kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile
ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici,
çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin
kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların
oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları
düzenlemektir.
Kapsam Madde 2- Bu Kanun, 1
inci maddede belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin
taraflardan birini oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar.
Tanımlar Madde 3- (Değişik:
6/3/2003-4822/3 md.) Bu Kanunun uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve
Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret
Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu
olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik
ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri
maddi malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya menfaat
karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya
hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan
gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel
kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel
kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal veya
hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her türlü
hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu
tüzel kişileri de dâhil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını
üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya
unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel
kişileri de dâhil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya
da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından
getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları
gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans
kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği ya
da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya
imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da
mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka
yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam
ve ilânları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam
veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da
tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari
reklam veya ilânı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü
aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o) Teknik düzenleme: Bir
ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri,
işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede
yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması
zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri:
Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst
kuruluşlarını,
r) (Ek: 21/2/2007-5582/21
md.) Konut finansmanı kuruluşu: 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A
maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kuruluşları,
İfade eder.
İKİNCİ KISIM
Tüketicinin Korunması ve
Aydınlatılması
Ayıplı Mal Madde 4-
(Değişik: 6.3.2003-4822/4 md.)
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve
ilânlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya
teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine
aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından değerini veya
tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız
misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım
isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine
getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik haklarından biri ile birlikte
ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya yaralanmaya yol açan ve/veya
kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan hallerde imalatçı-üreticiden
tazminat isteme hakkına da sahiptir.
(Değişik üçüncü fıkra:
21.2.2007-5582/22 md.) İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10
uncu maddenin beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre
kredi veren, ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik
haklarından dolayı müteselsilin sorumludur. 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına
göre kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu teslim tarihinden
itibaren 1 yıl süre ve kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlıdır. Konut
finansmanı kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre
verilen kredilerin devrolması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı
kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde
kapsamında sorumlu olmaz. Ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla
kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilin sorumludurlar. Satılan malın
ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı
sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa
bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına
tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı
malın neden olduğu her türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç
yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler zarara sebep olan malın piyasaya
sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın
ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı
süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın
alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal
üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin
kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir
etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da
reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin
bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu
yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış
belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar,
piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına
ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
Ayıplı Hizmet Madde 4/A-
(Ek: 6.3.2003-4822/5 md.) Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilânlarında
veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği
etkileyen niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya
tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul
edilir.
Tüketici, hizmetin ifa
edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile
yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede
belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin
seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve
10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı
hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan
seçimlik haklarından dolayı müteselsilin sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı
olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için
garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı
hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık
zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zararlardan dolayı
yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin
ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek
edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet
sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
Satıştan Kaçınma Madde 5-
(Değişik: 6.3.2003-4822/6 md.) Üzerinde "numunedir" veya
"satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir malın; ticarî bir kuruluşun
vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir
edilmesi halinde satıcı bu malların satışından kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı
bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî
örf veya adet yoksa satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin
kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka
bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet
sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.
Sözleşmedeki Haksız Şartlar
Madde 6- (Değişik: 6.3.2003-4822/7 md.) Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle
müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden
doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde
tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini
tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici
için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı
önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle
tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere
edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak
değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu
sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün
müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını
engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı,
bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü
ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A,
10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici
sözleşmeleri en az on iki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve
sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması
durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya
sağlayıcı tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart
sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme
metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.
Taksitle Satış Madde 6/A-
(Ek: 6.3.2003-4822/8 md.) Taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle
ödendiği ve malın veya hizmetin sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa
edildiği satım türüdür.
Taksitle satış sözleşmesinin
yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken asgari
koşullar aşağıda gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı
veya sağlayıcının isim, unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Türk
Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile
birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin
hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz
fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu
bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen
sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı
olarak kıymetli evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir
taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak
düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satışlarda;
tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici
aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla
taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre
gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı,
taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün
ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya
sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin
birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen
taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde
kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici
aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.
Devre Tatil Madde 6/B - (Ek:
6.3.2003-4822/9 md.) Devre tatil sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan
ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan
az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım
hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye
verilmesi zorunlu, yazılı sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine
ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Paket Tur Madde 6/C- (Ek:
6/3/2003-4822/10 md.) Paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara
yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her
şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi
dört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı
sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine
ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
Kampanyalı Satışlar Madde 7-
(Değişik: 6.3.2003-4822/11 md.) Kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon
ilânı ve benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara
iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa
edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar
Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını,
ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak
teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit
eder.
(Değişik üçüncü fıkra:
21.2.2007-5582/23 md.) İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının
veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı,
bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına
göre kredi veren müteselsilin sorumludur. İlan ve taahhüt edilen konutun
teslimatının hiç, gereği gibi ya da zamanında yapılmaması durumunda, 10/B
maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren konut finansmanı kuruluşu,
satıcı, sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ile birlikte,
kullandırdığı kredi miktarı kadar müteselsilin sorumludur. Konut finansmanı
kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre verilen
kredilerin devrolması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun
sorumluluğu devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu
olmaz.
Tüketici kampanyadan
ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin
tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği
tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen,
kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci
fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve
"mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin
bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi
kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde
kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın
teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz. Konut ve tatil amaçlı
taşınmaz mallar için bu süre otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin
tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası,
ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle
satışlarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanır.
Kapıdan Satışlar Madde 8-
(Değişik: 6.3.2003-4822/12 md.) Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış
mekânları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış
yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan
satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda; tüketici,
teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı kabul etmekte veya hiçbir
gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte
serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten
itibaren başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine
konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme
yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesini isteyemez.
Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren yirmi gün içerisinde
malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat
kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu
değildir.
Taksitle yapılan kapıdan
satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri
ayrıca uygulanır.
Kapıdan Satışlarda Satıcının
ve Sağlayıcının Yükümlülüğü Madde 9- (Değişik: 6.3.2003-4822/13 md.) Kapıdan
satış sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave
olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma
bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az on altı punto ve koyu siyah
harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve
cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı
veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya
hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma
bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı
taahhüt ederiz.
Tüketici, sahip olduğu
haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile
tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını
sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye
vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre
düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat
satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma hakkını
kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.
Mesafeli Sözleşmeler Madde
9/A- (Ek: 6.3.2003-4822/14 md.) Mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon
ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve
tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin
tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan
sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin
akdinden önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle belirlenecek
bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri edindiğini
yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez. Elektronik ortamda yapılan
sözleşmelerde teyit işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı,
tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde
edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak bildirilmek
koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı
elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan
hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince
sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim
altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin
istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler
mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma
bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu
bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına
sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla
yükümlüdür.
Tüketici Kredisi Madde 10-
(Değişik: 6.3.2003-4822/15 md.) Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya
hizmet edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir.
Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir
nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen
sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içerisinde tüketici
aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla
birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı
yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri, anapara,
faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde
otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce
kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para
birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve
toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate
alınacağına ilişkin şartlar,
Yer alır.
Kredi veren, taksitlerden
birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep
etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa
etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi
ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu
hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekir. Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği
hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını
isteyemez.
Tüketici, kredi verene
borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi
gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda
da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini
yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon
indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici
kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın alınması ya da belirli bir
satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi
durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında teslim veya ifa
edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile
birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir
kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle
teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak
alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek
hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle
tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Kredi Kartları Madde 10/A-
(Ek: 6.3.2003-4822/16 md.) Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi
krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler
de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu
maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra
hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından
tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci
fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. Dönemsel hesap
özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde;
tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi
bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını
otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından
artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim
tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya
son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi
kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden
komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.
Konut Finansmanı
Sözleşmeleri Madde 10/B - (Ek: 21.2.2007-5582/24 md.) Konut finansmanı
kuruluşları tüketicilere sözleşme öncesinde kredi veya finansal kiralama
işlemleri ile ilgili genel bilgiler vermek ve tüketiciye teklif ettikleri kredi
veya finansal kiralama sözleşmesinin koşullarını içeren Sözleşme Öncesi Bilgi
Formu vermek zorundadır. Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir.
Konut finansmanı kuruluşları
tarafından verilecek genel bilgilerin kapsamı ve Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun
standartları ilgili birliklerin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından
belirlenir. Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun tüketiciye verilmesini takip eden
bir iş günü geçmeden imzalanan sözleşme geçersizdir.
Konut finansmanı
sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının
tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sözleşmede
öngörülen şartlar, sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Borçlunun temerrüde düşmesi
halinde konut finansmanı kuruluşu borçluya temerrüt tarihinden itibaren beş iş
günü içerisinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirimde bulunmakla
yükümlüdür.
Konut finansmanı kuruluşu,
geri ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme
hakkını saklı tutmuşsa, bu hak ancak tüketicinin birbirini izleyen en az iki
ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. Konut finansmanı kuruluşunun
bu hakkını kullanabilmesi için en az bir ay süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekir.
Finansal kiralama işlemlerinde, tüketicinin muacceliyet uyarısında verilen sürenin sona ermesini takiben, konut finansmanı kuruluşu kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere finansal kiralama sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla yükümlüdür. Konut finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 24